اگر ما انقلاب کشور خود را با انقلاب های دیگر مقایسه کنیم؛ متوجه خواهیم شد که در چگونگی پیدایش و خاستگاه آن، تفاوت اساسی با انقلاب های دیگر دارد.

رهبر معظم انقلاب در بیانیه گام دوم در اوایل سخنان خود به مقایسه بین انقلاب ما و انقلاب های دیگر می پردازد.

انقلاب فرانسه د سال ۱۷۸۹ م به وقوع پیوست. از پنجاه سال قبل از انقلاب، بحران های مالی و اقتصادی بر کشور سایه افکنده بود[۱] در انقلاب روسیه نیز(۱۹۱۷) مشکلات اقتصادی و اعتصابات فراوان وجود داشت[۲] اما انقلاب ما این گونه نبود(البته مردم مشکل اقتصای داشتند؛ اما کشور پولدار بود). اتفاقا درآمد نفت در سال های آخر حکومت طاغوت به بیشترین حد خود در ۵۷ سال سلطنت پهلوی رسیده بود و این موضوع، کشور ایران را ثروتمند و به یک جامعه مصرفی تبدیل کرده بود.[۳]

در بعد نظامی نیز دولت های روسیه و فرانسه گرفتار ضعف هایی بودند. دولت روسیه از ژاپن شکست سختی خورد و با قوای عثمانی و آلمان نیز جنگ های داشت و تضعیف شده بود. فرانسه نیز با کشورهای مجاور درگیرهای نظامی زیادی داشت؛ اما ارتش ایران در هیچ جنگ خارجی شرکت نکرده بود و به علاوه بر آن شاه احساس می کرد اگر یک ارتش قوی داشته باشد، حکومت او مستحکم تر خواهد شد. ساواک را نیز بر ارتش ایران اضافه کنیم که پشتیبان حکومت بود.[۴]

اما انقلاب اسلامی علیرغم ساواک و ارتش ایران، توانست مردم را به صحنه بیاورد و آن هم به واسطه قدرت معنوی اسلام و اهل بیت(علیهم السلام) به رهبری امام راحل بود و این است معنی حدیث حضرت زهرا(سلام الله علیها): «طاعتنا نظاما للمله و إمامتنا أمانا للفرقه؛ طاعت ما باعث قوام ملت و امامت ما سبب جلوگیری از تفرقه خواهد شد.»[۵]

برعکسِ انقلاب ایران که شور معنوی، همه کشور را فرا گرفت؛ در انقلاب روسیه انقلاب از یک شهر(پتروگراد) نشات گرفت و شورش آن شهر باعث از بین رفتن حکومت سابق شد(همه مردم حضور نداشتند). در انقلاب فرنسه نیز ثروتمندان و نجباء باعث انقلاب شدند و به خواسته های مردم عادی چنان توجهی نشد؛ بلکه آن ها تحت استبداد انقلابیون قرار گرفتند.[۶]

حاصل سخن این که؛ انقلاب ملت ایران در شرایطی به وقوع پیوست که رژیم طاغوت در اوج اقتدار خود بود و درآمد نفت نیز به بالاترین حد خود رسیده بود؛ در حالی که در انقلاب روسیه و فرانسه مشکلات اقتصادی منشا انقلاب شد. اما نکته مهم در انقلاب ما که با انقلاب های دیگر تفاوت دارد؛ حضور مردم انقلابی و مسلمان و پیرو روحانیت بود؛ در حالی که در انقلاب فراسه و روسیه ، مردم حضور جدی نداشتند.

در باره مقایسه انقلاب ایران با انقلاب کشورهای دیگر در پست بعدی سخن خواهم گفت.

انشاءالله.

۱ــ آلبرماله و ژوال ایزاک، “تاریخ قرن هیجدهم و انقلاب فرانسه”، جلداول، انتشارات ابن‏سینا، ص ۹

۲ــــ برای مطالعه بیشتر در این زمینه به کتاب انقلاب ناتمام روسیه نوشته ایزاک دویچر همچنین کتاب تاریخ روسیه شوروی،انتشارات بیگوند، جلد اول مراجعه کنید.

۳ـــ برای مطالعه بیشتر در این زمینه به کتاب مقایسه سه انقلاب فرانسه، روسیه و ایران نوشته دکتر منوچهر محمدی مراجعه کنید

۴ــ پیشین

۵ــ الإحتجاج على أهل اللجاج (للطبرسی) / ج‏۱ / ۹۹

۶ـــ رجوع شود به پی نوشت ۳

برای کسب اطلاعات بیشتر به این لینک مراجعه کنید