قرآن و محیط زیست

یکی از مباحث روز ، بحث محیط زیست است. این بحث نیز در جای جای قرآن مورد توجه قرار گرفته است. قرآن، محیط زیست را بستری برای تفکر می داند. به عبارت دیگر، بحث محیط زیست علاوه بر سمت و سوی مادی و طبیعی، باید سمت وسوی معنوی نیز داشته باشد

خدای بزرگ می فرماید: «وَ سَخَّرَ لَکُمْ ما فِی السَّماواتِ وَ ما فِی الْأَرْضِ جَمیعاً مِنْهُ إِنَّ فی‏ ذلِکَ لَآیاتٍ لِقَوْمٍ یَتَفَکَّرُونَ؛ او آنچه در آسمانها و آنچه در زمین است همه را از سوى خودش مسخر شما ساخته؛ در این نشانه‏ هاى (مهمى) است براى کسانى که اندیشه مى‏ کنند.»[۱] طبق این آیه شریفه، همان گونه که محیط زیست در جهت رشد مادی جامعه(ثروت و امکانات) باید به کار گرفته شود(محیط زیست آلوده نشود و…)، در جهت رشد معنوی نیز باید به کار گرفته شود. به عبارت دیگر، خداوند تمام نعمت ها(جنگل ها، گیاهان و…) را در خدمت بشر قرار داده است تا شکر آن را بجای آورند(شکر لفظی و شکر عملی).

از آنجا که هر جا درختی هست و دریایی وجود دارد، سبب جذب گردشگران خواهد شد؛ توجه به محرمات الهی باید در آن مکان ها مورد توجه قرار گیرد.«ظَهَرَ الْفَسادُ فِی الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ بِما کَسَبَتْ أَیْدِی النَّاس‏؛ فساد، در خشکى و دریا بخاطر کارهایى که مردم انجام داده ‏اند آشکار شده است‏.»[۲]

هنگامی که در کنار دریا، حریم بین محرم و نامحرم حفط نشود و خیلی از  گناهان دیگر؛ این کار متاسفانه علاوه بر گناه اخروی سبب آسیب هایی خواهد شد. شاید برخی از ریشه های طلاق به همین تفریحات ناسالم برگردد(خیانت و…).

مورد دیگر که در استفاده ازمحیط زیست باید مد نظر قرارگیرد، توجه به خمس و زکات است. مثل خمس معدن [۳]  البته هر فعالیت اقتصادی که در روی زمین انجام می گیرد، خمس دارد(زمین و خانه و…)

نکته مهم در خمس و زکات این است که تاثیر زیادی بر کاهش فاصله طبقاتی دارد. نکته ای که اگر رعایت نشود، مصداق فساد در زمین است(فقر).

پی نوشت

۱ــ جاثیه/۱۳

۲ـــ روم/۴۱

۳ــ به رساله های عملیه مراجعه شود